Klankintroductie r

Instructie gevoelige groep

We hebben al veel klanken geoefend; wie weet nog welke dat waren? De klank die we vandaag gaan oefenen, is de r. Kijk allemaal maar eens op je naamkaartje; wie kan mij vertellen of de r in zijn/haar naam hoort? Introduceer de r aan de hand van het voorwerp (een wekker) en de grote klankplaat die bij deze klank hoort. Leg een pop in bed en laat de wekker aflopen. Zeg: “Wakker worden! Opstaan! De wekker zegt r-r-r-r”. Doe dit met ondersteuning van het betreffende klankgebaar (beweeg de gestrekte wijs- en middelvinger op en neer, terwijl u de hand voor de mond naar voren beweegt). Laat de kinderen de klank uitspreken met ondersteuning van het klankgebaar.

Laat vervolgens de klankkaart zien en benoem de 3 kenmerken van de r:

1. De r maken we met onze tongpunt of achter in de keel:
   • Mondbeeld bovenaan de klankkaart
2. De r zeggen we met stem;
   • Kleur blauw op de klankkaart
   • Een hand op de keel
3. De r is lang
   • Rechthoek op de klankkaart
   • Langzame beweging van de hand

Vergelijk nu samen met de leerlingen de overeenkomsten tussen de r,k,g,j,w,v,f,z,s,d ,t ,n, l, m, b en p en laat ook zien hoe dat zichtbaar is gemaakt op de klankkaart:

1. De r z,s, d, t, n en l maak je met je tong achter je boventanden of achter in de keel (mondbeeld)
2. De r,j,w,v, z, d,n,l,m maak je met  je stem (kleur blauw en een hand op de keel)
3. De r, g, h, j, v,f,z,s,n,l,m zijn allemaal lang (rechthoek, geen  of een langzame handbeweging bij j,s enz )

Geef nu ook de kenmerkende verschillen aan tussen de r,k,g,j,w,v,f,z, s,d, t,n, l, m, b en de p en laat ook zien hoe de leerlingen dit op de klankkaart kunnen zien en laat ze dit bij zichzelf voelen:

1. De r,j,w,v,z, d, n,l, m en b (blauw)maak je met je stem en de k,g,h,f, s,t en p zonder de stem (geel)
2. Bij de r,j,w,v,z, d, n,l, m en b leg je je hand op de keel en bij de k,g,h,f, s, t en  p niet (foto klankgebaar)
3. De r,g,h,j,v,f,z, s, n, l en m zijn lang (rechthoek) en de k,w,d, t, b en p zijn kort (vierkant en beweging van de hand)
4. De r, z,s, d, t, n en l maak je met je tongpunt achter de boventanden (mondbeeld) en de m, b en p met de lippen op elkaar en de j,w, v en f met je lippen en je tongpunt, de h in het midden van je mond en de g,k achter in je mond

Extra voor instructie afhankelijke groep

1. De leerkracht loopt bij alle leerlingen van deze groep langs en laat deze leerlingen het juiste mondbeeld van de r zien .De leerkracht spreekt duidelijk de r  een aantal malen achter elkaar uit en verwoordt dat de stem trilt en dat de r lang is.
2. Herhaal extra de kenmerken van de klank en gebruik hierbij ter ondersteuning de klankkaart
3. Herhaal de kenmerken van de klanken k,g,h,j,w,v,f,z,s,d,t,n, l, m, b en p; laat de leerlingen het zien en voelen bij de leerkracht en bij zichzelf.
4. Wissel nu de r,k,g,j,w,v,f,z,s, d, t, n, l, m, b en p af; laat de leerlingen het steeds bij zichzelf voelen en indien nodig, ook bij de leerkracht. Laat de leerlingen benoemen wat het verschil is tussen de r,k,g,j,w,v,f,z,s,d, t,n,l, m en b en p (met stem; ik voel de keel trillen en zonder stem; de keel trilt niet, kort of lang) en de overeenkomsten (de m/ p/b/ maak je met de lippen, de s,d, t, n en l met de tongpunt achter de boventanden) enz..

Extra voor Instructie onafhankelijke groep

Geen